Metabolizm alkoholu

            Alkohol przenika z żołądka i jelit do krwi – jest to proces zwany wchłanianiem.

           W wątrobie, dzięki działaniu enzymu zwanego dehydrogenazą kwasu octowego, alkohol ulega przemianie w aldehyd octowy, który z kolei przez inne enzymy zostaje rozłożony do octanu i ostatecznie do dwutlenku węgla i wody.

        W wątrobie ulega przemianie większość wypitego alkoholu, a ta niewielka ilość, która pozostaje nieprzetworzona, umożliwia pomiar zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu i w moczu. 

        W procesie metabolizmu alkoholu zachodzącym w wątrobie w ciągu godziny tylko pewna część wypitego alkoholu może ulec przemianie – bez względu na jego ilość w organizmie.

         Tempo tej przemiany zależy po części od poziomu enzymów, a ten jest zróżnicowany indywidualnie i zdeterminowany genetycznie. Najczęściej po wypiciu standardowej porcji poziom alkoholu we krwi  osoby pijącej osiąga szczyt w ciągu 30 do 45 minut. Proces metabolizowania alkoholu przebiega wolniej niż proces wchłaniania, zatem gromadzeniu się alkoholu w organizmie i zatruciu alkoholem można zapobiec tylko przez kontrolowanie konsumpcji.

               Płeć

     Wchłanianie i przemiana alkoholu u mężczyzn i kobiet przebiegają inaczej. Przy tej samej ilości wypitego alkoholu jego poziom we krwi (BAC) u kobiet będzie wyższy niż u mężczyzn.

      Kobiety są też bardziej podatne na wystąpienie alkoholowego uszkodzenia wątroby, uszkodzenia mięśnia sercowego i uszkodzeń mózgu . Różnice między kobietami i mężczyznami w pomiarach BAC przypisuje się mniejszej ilości wody w organizmie kobiecym, co oznacza, że ta sama ilość alkoholu przypada u kobiet na mniejszą ilość wody.

     Innym czynnikiem, który wpływa na uwarunkowane płcią różnice w zawartości alkoholu we krwi, jest niższa u kobiet aktywność ADH (enzymu dehydrogenazy alkoholowej, biorącego udział w metabolizmie alkoholu) w żołądku. To powoduje, że do krwi przedostaje się więcej nieprzetworzonego alkoholu.

    Połączenie wymienionych czynników sprawia, że kobiety są bardziej niż mężczyźni podatne na uszkodzenia wątroby i serca spowodowane piciem alkoholu.

                             Skutki metabolizmu alkoholu

     Hormony płciowe

    Zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet procesy metabolizmu alkoholu zaburzają równowagę hormonów związanych z reprodukcją.

    U mężczyzn metabolizm alkoholu prowadzi do uszkodzenia jąder, osłabiając proces syntezy testosteronu i produkcję spermy.

    W badaniu normalnych zdrowych mężczyzn, którym przez cztery tygodnie podawano 220 gramów alkoholu dziennie, stwierdzono już po pięciu dniach obniżenie poziomu testosteronu, przy czym spadek poziomu hormonu utrzymywał się przez cały okres badania.

     Przedłużający się niedobór testosteronu może przyczynić się do feminizacji mężczyzn, na przykład powiększenia sutków. Ponadto alkohol wpływa na strukturę spermy i ruchliwość plemników, hamując przemianę witaminy A, która ma podstawowe znaczenie dla dojrzewania spermy.

    U kobiet metabolizm alkoholu może powodować zwiększenie produkcji formy estrogenu, zwanej estradiolem (hormon, który wpływa także na gęstość kości, powodując estoporozę i obniża ryzyko choroby wieńcowej), przyczyniając się jednocześnie do spowolnienia jego metabolizmu, co ostatecznie powoduje podniesienie poziomu tego hormonu w organizmie. 

             Leki

      Skutkiem przewlekłego intensywnego picia jest pobudzenie aktywności oksydazy cytochromowej (CYP2E1), enzymu, który jest odpowiedzialny za przekształcanie acetaminophenu, składnika występującego w dostępnych bez recepty środkach przeciwbólowych, w składniki chemiczne powodujące uszkodzenie wątroby, nawet jeśli środki przeciw bólowe  przyjmowany jest w standardowej dawce terapeutycznej.

     Uszkodzenia występują częściej, gdy lek zostaje przyjęty po wypiciu, kiedy alkohol już jest metabolizowany w organizmie. Alkohol wpływa na metabolizm wielu leków, pobudzając aktywność jednych i osłabiając działanie, a tym samym skuteczność innych.

       Czynniki genetyczne metabolizmu

     Na podstawie danych uzyskanych w badaniach potwierdzono wyniki badań genetycznych sugerujących, że różnice w odporności i podatności na uzależnienie od alkoholu mogą być powiązane z genami odpowiedzialnymi za aktywność dehydrogenazy alkoholowej.

      Stwierdzenie to ma znaczenie dla wyjaśnienia, dlaczego u niektórych ludzi rozwija się uzależnienie od alkoholu, a u innych nie.